Ses Kartı

Ses Kartı ve Özellikleri

Ses kartları bilgisayarların dış dünya ile bağlantılarını sağlayan ve seslerini dışarıya duyurmak için kullandıkları organlarıdır. Bu birimleri sayesinde bilgisayarlar kullanıcılar ile iletişim kurmaktadırlar

Ses Kartı Nedir?

Bilgisayarlar bilindiği gibi sayısal (dijital) aletlerdir. Fakat tabiattaki ses ise analogdur. Bilgisayara taktığımız ses kartı sayısal olarak tutulan ses bilgilerini analog ses sinyallerine, analog ses sinyallerini ses bilgilerine ve aynı zamanda da analog ses sinyallerini sayısal bilgiye çevirebilmektedir. Hoparlörden alınan ses, dijital sinyalin analog hale dönüştürülmüş şeklidir. Mikrofondan bilgisayara kaydedilen sesler de analog sinyallerin bilgisayara dijital olarak aktarılmasıdır. İşte bu aradaki çevirme işlemlerini yapan karta ses kartı adını veriyoruz. Kısacası bilgisayarlarda dijital ve analog ses faaliyetlerini yerine getirmekle görevli birim Ses Kartı’dır.

Buradaki dijital sinyaller 0 ve 1 kodlarından oluşmaktadır. Analog işaretler ise genliği sürekli değişen sinyallerdir. Dâhilî olarak PCI- veya PCI-Express kart yuvalarına takılan kart türleri olduğu gibi, haricî olarak USB bağlantı noktasına bağlanan, PCMCIA yuvalarına takılan ve profesyonel alanlarda kullanılmak üzere Güvenlik duvarı girişine de bağlanabilen versiyonları mevcuttur. Eski ses kartları ISA yuvalarına takılabilirler. Ayrıca anakart üzerinde tümleşik olarak sunulan ses yongaları da mevcuttur.
İlk çıkan ses kartları ISA yuvaları için üretilmekteyken günümüzde PCI yuvalarının üstün özellikleri ve işlemciye daha az ihtiyaç gösterdiğinden dolayı PCI yuvaları için üretilmektedirler.

PCMCIA Nedir ?

PCMCIA kart özellikle laptop ve notebook bilgisayarlar için geliştirilen adaptörleri kredi kartı boyutunda olan bir bus yapısıdır. 16 bit olarak çalışır ve tek bir IRQ kullanır. 3 tipi vardır. Tipler kalınlıklarına göre: Type1 3.5 mm, Type2 5mm, Type3 10.5 mm’dir. PCMCIA’ın bir yeni sürümü denilebilecek PC CARD diye adlandırılır ve 33 MHZ’de 32 bit çalışır. PCMCIA 5 volt kulanırken PC CARD 3.3 volt kullanmaktadır. 3 çeşidi vardır;

• Modem ve Ethernet kartı olarak kullanılır.
• RAM olarak kullanılır.
• HDD olarak kullanılır.

Bilgisayar açıkken kartlar takılıp çıkarılabilir, hemen aktif hale gelirler.

SES KARTININ GÖREVLERİ

• Ses sinyallerini kaydetmek
• Ses sinyallerini sentezlemek
• Ses sinyallerini karıştırmak ve değiştirmek
• Ses sinyallerini yürütmek

Ses kartlarında sesi oluşturmak için kullanılan üç ana bölme bulunmaktadır. Bunlar;

• WoveTable (dalga tablosu)
• FM (frekans modülasyonu)
• Örnekleme (Fiziksel Modelleme)

Bazı bilgisayarların arka çıkışları sınırlı olabilmektedir ve cihazları takmak için arkasına ulaşmak zor olduğundan ses katlarının bazılarına ön paneller ilave edilmektedir. Bunların dışında fazladan giriş sunmak isteyen ses kartı üreticileri, ses kartının yanında özel girişler ve bu girişlere takılmak suretiyle daha fazla ses giriş çıkışına sahip kablolar vermektedirler.
Ses kartlarındaki bağlantılar renkler şeklinde kodlanmışlardır. Bu bağlantılar her jak pozisyonu ile bağlantılı olan, oklar, çemberler ve ses dalgalarına benzer sembollere sahiptirler.

Bilgisayara bağlı çevre birimlerinden gelen analog ses sinyalleri ses kartına aktarılarak, ses kartı üzerinde bulunan ADC (analog dijital çevirici) vasıtasıyla dijital ses sinyallerine dönüştürülür. Dijital hale dönmüş olan ses sinyalleri DSP’ye aktarılır. Burada veriler işlenir ve işlenen veriler anakartta veri yoluna iletilir. Son olarak da bu dijital veriler mikroişlemci tarafından işlenerek depolama için depolama birimine aktarılır. Daha sonra bu ses verilerini bilgisayarda dinlemek için depolama aygıtındaki dijital veriler mikroişlemciye aktarılan ve çözülmesi için ses kartında bulunan DSP’ye (Sayısal sinyal işlemcisi) iletilir. Ardından da çözülmüş olan bu veri, ses kartının dijital analog çeviricisi (DAC) aracılığı ile analog ses sinyallerine dönüştürülerek ses kartının çıkışına aktarılır ve bilgisayara bağlı çevre birimleri sayesinde bizim duyabileceğimiz ses haline gelir.

Renk Kodları

Ses kartındaki bağlantılar renkler biçiminde bilgisayar sistem dizayn rehberi olarak kodlanmıştır. Bu bağlantılar her jack pozisyonu ile bağlantılı, oklar, çemberler ve ses dalgaları şeklinde sembollere de sahiptir. Bu sembollerin anlamları aşağıda verilmiştir:

En Önemli Ses Kartı ve Ses Yongası Üreticileri

• Club 3D
• C-Media
• E-MU System
• Guillemot
• M-Audio
• Philips
• Realtek
• VIA Technologies
• Yamaha
• TerraTec
• Edirol
• Nvidia

En Önemli Profesyonel Ses Kartı Üreticileri

• Digidesign
• MOTU (Mark Of The Unicorn)
• RME

KAYNAKÇA

Sistem Durağı
Wiki
Bilgi Hanem
Forum TR